Centra usług społecznych (CUS) to nowe jednostki organizacyjne gminy i nowa instytucja lokalnej polityki społecznej, która ma służyć rozwojowi i integracji usług społecznych organizowanych i świadczonych na poziomie lokalnym. CUS są także źródłem kompletnych informacji o usługach społecznych. W centrach mogą być prowadzone także działania adresowane do całych społeczności lokalnych, a ukierunkowane na integrację mieszkańców oraz podniesienie spójności społecznej. Za realizację tych działań jest odpowiedzialny organizator społeczności lokalnej. Dzięki temu, w indywidualnych planach usług społecznych będą uwzględniane nie tylko usługi społeczne, a także dostępne bezpłatnie działania wspierające o charakterze samopomocowym i wolontaryjnym, prowadzone przez samych mieszkańców - np. pomoc sąsiedzka.
Kto i w jaki sposób może utworzyć CUS?
Utworzenie CUS jest fakultatywne i może zostać utworzone dla jednej gminy lub co najmniej dwóch gmin. Ustawa szczegółowo wskazuje zadania CUS oraz zasady jego organizacji. CUS może zostać utworzone dla:
- Jednej gminy poprzez przekształcenie ośrodka pomocy społecznej w centrum.
- Co najmniej dwóch gmin – poprzez utworzenie na podstawie porozumienia pomiędzy gminami, w jednej z gmin nowej jednostki organizacyjnej odrębnej od funkcjonującego w tej gminie ośrodka pomocy społecznej.
- Dla miasta powyżej 100 000 mieszkańców poprzez:
a) przekształcenie ośrodka pomocy społecznej w centrum, lub
b) utworzenie w mieście nowej jednostki organizacyjnej odrębnej od funkcjonującego ośrodka pomocy społecznej.
Dodatkowo w miastach na prawach powiatu, w których mogą funkcjonować jednocześnie ośrodek pomocy społecznej i powiatowe centrum pomocy rodzinie w ramach jednej instytucji - miejskie centrum pomocy rodzinie, może zostać przekształcone w centrum usług społecznych.
Oto kilka powodów, dla których warto utworzyć Centrum Usług Społecznych:
- zintegrowana oferta usług - CUS umożliwia skonsolidowanie różnych usług w jednym miejscu, co ułatwia mieszkańcom dostęp do wsparcia i informacji;
- lepsza koordynacja działań - dzięki centralizacji usług, możliwe jest lepsze zarządzanie i koordynowanie działań różnych instytucji i organizacji, co zwiększa efektywność wsparcia;
- dostosowanie do potrzeb lokalnych - CUS może lepiej odpowiadać na specyficzne potrzeby społeczności, ponieważ jest tworzony z myślą o lokalnych uwarunkowaniach i problemach;
- wsparcie dla osób w trudnej sytuacji - CUS może oferować pomoc osobom w kryzysie, osobom starszym, niepełnosprawnym oraz ich rodzinom, co przyczynia się do poprawy jakości życia tych grup;
- promowanie aktywności społecznej - CUS może organizować różne programy i inicjatywy, które angażują mieszkańców w życie społeczne, co sprzyja integracji i budowaniu więzi w społeczności;
- efektywność kosztowa - centralizacja usług może prowadzić do oszczędności w zarządzaniu i lepszego wykorzystania dostępnych zasobów;
- współpraca z innymi instytucjami - CUS może współpracować z organizacjami pozarządowymi, instytucjami edukacyjnymi oraz innymi podmiotami, co wzbogaca ofertę wsparcia.
Utworzenie Centrum Usług Społecznych to krok w kierunku bardziej zintegrowanego i efektywnego systemu wsparcia społecznego, który odpowiada na potrzeby mieszkańców i przyczynia się do ich lepszego funkcjonowania w społeczności.
Na stronie internetowej projektu „Koordynacja polityki społecznej w województwie świętokrzyskim” w zakładce https://koordynacja.swietokrzyskie.pro/cus znajduje się szereg informacji, dokumentów oraz wytycznych dotyczących tworzenia CUS. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Kielcach oferuje wsparcie doradców zatrudnionych w projekcie przy tworzeniu CUS. Szczegóły dotyczące możliwości uzyskania wsparcia prze jednostki samorządu terytorialnego znajdują się w artykule https://koordynacja.swietokrzyskie.pro/aktualnosci/przypominamy-o-mozliwosci-korzystania-z-doradztwa-specjalistycznego.
Instytucja Zarządzająca FEŚ 2021-2027 Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego ogłosiła nabór nr: FESW.09.04-IZ.00-002/25 i zaprasza do składania wniosków o dofinansowanie projektów ze środków programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027 Priorytet 9. Usługi społeczne i zdrowotne Działanie 09.04 Zwiększenie dostępności usług społecznych i zdrowotnych.
Wsparciem mogą zostać objęte następujące typy projektów:
- podnoszenie kwalifikacji i kompetencji osób związanych ze świadczeniem usług społecznych i/lub zdrowotnych na potrzeby świadczenia usług w społeczności lokalnej, w tym personelu opieki długoterminowej (nie może być realizowany jako samodzielne przedsięwzięcie) (typ projektu nr 2);
- tworzenie nowych CUS (typ projektu nr 3b).
W ramach naboru o dofinansowanie projektu mogą ubiegać wyłącznie gminy z województwa świętokrzyskiego, które nie otrzymały dofinansowania z EFS+ na tworzenie nowych CUS.
Kwota środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w ramach naboru wynosi: 30 000 000 PLN, w tym ze środków UE 26 842 105 PLN oraz ze środków BP 3 157 895 PLN.
Szczegółowe informacje dotyczące naboru znajdują się na stronie https://funduszeueswietokrzyskie.pl/nabory/ogloszenie-naboru-nr-fesw-09-04-iz-00-002-25-zwiekszenie-dostepnosci-uslug-spolecznych-i-zdrowotnych